Diverse taken zorgden voor een grote diversiteit aan rassen. Ieder ras heeft zijn eigen specialiteit. Hoe zijn die rassen tegenwoordig, bijvoorbeeld als gezinshond? Welke karaktertrekken hebben ze, en waar blinken ze in uit? Deze keer staat een enorme, onverschrokken kuddebewaker in de schijnwerpers: de Kangal of Anatolische Herdershond.
Er is nogal wat verwarring over de naam van dit ras. De officiële naam is Kangal Cöban Köpegi ofwel Kangal Shepherd Dog, zo staat het ras ook bij de FCI ingeschreven. In Turkije, het land van herkomst, wordt hij ook wel Karabash genoemd, wat ‘zwartkop’ betekent. Niet te verwarren met de Akbash (‘witkop’) die, behalve de kleur – geheel wit -, veel weg heeft van zijn donker gekopte soortgenoot. In Nederland staat hij ingeschreven als Anatolische Herdershond, maar wordt in de wandelgangen vaak Kangal genoemd.
Dat ‘herdershond’ dekt de lading overigens ook al niet. De Anatool is helemaal geen herder, maar een kuddebewaker. Maar ja, what’s in a name? Feit is, dat het hier om hond gaat die al duizenden jaren beschreven wordt in Turkije. Daar kwam het ras tot ontwikkeling, op de Anatolische hoogvlakten, waar de temperatuur in de zomer stijgt tot grote hoogte en in de winter tot ver beneden het vriespunt keldert. Eeuwenlang is hij gebruikt als krijgshond in oorlogen, maar ook als jachthond. Later werd hij zuiver gefokt voor de bewaking en bescherming van de grote kudden schapen die daar rondzwierven. Zijn taak was het om wolven die het op de schapen voorzien hadden te verjagen en zelfs beren aan te vallen als ze te dicht in de buurt van de kuddes kwamen.
Een huishond was het zeker niet, hij leefde zijn leven buiten, zomer en winter, en voorzag grotendeels in zijn eigen voedsel door te jagen. Ook nu nog wordt in Turkije veel gebruik gemaakt van deze honden om schapen, runderen en geiten te beschermen, waarbij de hond niet schroomt om de roofdieren te doden. Ze worden er ook wel ‘Turkse leeuwen’ genoemd en daar hebben ze met hun, daar gewoonlijk gecoupeerde oren, ook wel wat van weg als ze verscholen in het gras liggen. In Turkije doet deze hond nog steeds hetzelfde werk en onder dezelfde omstandigheden als duizenden jaren geleden, soms enigszins beschermd door een halsband met enorme stekels aan de buitenkant. Overdag dommelend tussen de kudde, in het donker alert en patrouillerend.
Karakter
De Anatolische Herder is een evenwichtige en zeer zelfverzekerde hond. Voor zijn baas en diens gezinsleden is het een toegewijde kameraad die alles zal geven om zijn geliefde familie veilig te houden. Hij is aanhankelijk zonder opdringerig te zijn, kan tijden rustig liggen dommelen, maar ondertussen een wakker oogje in het zeil houden. Hoewel hij zijn buien kan hebben, zeker in zijn jeugd, is het geen erg speelse hond. Daarvoor neemt hij zichzelf veel te serieus. Mits hij een goede socialisatie en opvoeding heeft genoten en mits hij een baas heeft die voldoende onderlegd is op het gebied van hondengedrag én die liefst over een natuurlijk overwicht beschikt, is het een geweldige hond. Is dat niet het geval dan kan de aangeboren waaksheid en beschermingsdrang van de Anatolische Herdershond voor de nodige problemen gaan zorgen. Zeker gezien zijn afmetingen en kracht. Deze hond heeft géén toestemming of aanmoediging nodig om tot actie over te gaan als de situatie daarom vraagt. En de situatie vraagt er in zijn ogen om, als hij vermoedt dat de baas of diens gezin of bezittingen in gevaar komen.
Zet je dus net de eerste schreden op het mooie pad van hondenbezitterschap, laat dit ras dan maar liever links liggen, er zijn zat andere rassen die minder eisen aan hun baas stellen. Buiten zijn eigen terrein is de volwassen Anatool over het algemeen ‘vriendelijk’, maar wel gereserveerd tegenover vreemden zonder daarbij agressie te tonen. In huis worden andere mensen getolereerd, als de baas ook thuis is en aangeeft dat het goed is. Een vreemde, die onaangekondigd het huis betreedt en de hond zonder toezicht aantreft, staat echter een onaangename verrassing te wachten. Soms zelfs als het om bekenden van de hond gaat. Dus als je een dagje weg bent en een vriend biedt aan om de hond even uit te laten, check dan eerst even of dat wel gaat. Het zou heel vervelend voor die persoon zijn als hij een halve dag boven op een kast moet zitten wachten tot er weer iemand van de familie thuiskomt die hem kan ontzetten. Een goed afsluitbaar hek, van minimaal twee meter hoog(!), om je tuin of erf is geen overbodige luxe als de hond regelmatig zonder toezicht buiten verblijft. Het gecoupeerde oren, ook wel wat van weg als ze verscholen in het gras liggen. In Turkije doet deze hond nog steeds hetzelfde werk en onder dezelfde omstandigheden als duizenden jaren geleden, soms enigszins beschermd door een halsband met enorme stekels aan de buitenkant. Overdag dommelend tussen de kudde, in het donker alert en patrouillerend. Karakter De Anatolische Herder is een evenwichtige en zeer zelfverzekerde hond. Voor zijn baas en diens gezinsleden is het een toegewijde kameraad die alles zal geven om zijn geliefde familie veilig te houden. Hij is aanhankelijk zonder opdringerig te zijn, kan tijden rustig liggen dommelen, maar ondertussen een wakker oogje in het zeil houden. Hoewel hij zijn buien kan hebben, zeker in zijn jeugd, is het geen erg speelse hond. Daarvoor neemt hij zichzelf veel te serieus. Mits hij een goede socialisatie en opvoeding heeft genoten en mits hij een baas heeft die voldoende Ze worden er ook wel ‘Turkse leeuwen’ genoemd De Kangal/Anatolische Herdershond wordt tegenwoordig in onder andere Namibië gebruikt als kuddebewaker, als afschrikker van o.a. cheetah’s, zodat onnodige afschot van cheetah’s kan worden voorkomen. Het spreekt voor zich dat een flat of drukke woonwijk geen geschikte leefomgeving is voor een dergelijke hond.
Met de eigen kinderen gaat hij over het algemeen uitstekend om, die kunnen wel een potje bij hem breken, mits ze het niet te gek maken. Hij verwacht wel met respect bejegend te worden. Hij is wel groot maar geen (rij)pony. Uiteraard dient er altijd volwassen toezicht te zijn, mét verstand van hondengedrag. Een punt van aandacht zijn wel vriendjes en vriendinnetjes die komen spelen. Als hun spel, in de ogen van de hond, wat te ruwe vormen aanneemt, kan het gebeuren dat hij het noodzakelijk vindt de eigen kids in bescherming te nemen. Per slot van rekening horen die tot zijn ‘kudde’. Dat gaat overigens ook op voor de andere huisdieren. Die hebben weinig van hem te vrezen. Het feit dat hij met de huiskat prima op kan schieten, geeft echter geen enkele garantie, dat hij buiten de deur niet op andere katten jaagt.
Opvoeding
Een goede opvoeding begin eigenlijk al bij het uitkiezen van het juiste puppy bij een verantwoordelijke fokker. Zitten ze ergens achteraf in een schuur of driehoog achter: lekker laten zitten. Als je een familiehond zoekt, kies dan niet de pup die zijn nestgenootjes onderschoffelt maar neem zeker ook niet het hondje dat angstvallig in een hoekje blijft zitten. En denk niet dat de pup jou uitkiest! Het hondje dat gelijk enthousiast op je af komt stormen doet dat waarschijnlijk bij iedereen en dan heb je een grote kans dat je met de brutaalste uit het nest naar huis gaat. Socialiseer de baby Anatool uitermate intensief. Neem hem al op jonge leeftijd mee de wereld in. Laat hem op positieve wijze kennis maken met andere honden (groot én klein), aardige mensen, kleine kinderen en herhaal dat ontelbare keren tot ruim in de volwassen leeftijd. Vraag zoveel mogelijk mensen op visite, liefst met hun kinderen erbij. Leer de gigant in de dop dat mensen de meest geweldige wezens op aarde zijn en dat ze vaak ook lekkers bij zich hebben. Wees niet bang dat je daarmee een allemansvriend creëert. Tegen de tijd dat ze zo’n anderhalf jaar oud zijn, worden ze hoe dan ook een stuk terughoudender en gereserveerder en dan kan je er maar beter zoveel mogelijk positieve ervaringen ingepompt hebben. Het laatste waar je op zit te wachten met zo’n gigant is dat hij te wantrouwend wordt naar mensen. Waken en beschermen doet hij toch wel als het er op aan komt.
Stel van meet af aan duidelijke regels en wijk daar niet van af. Wees niet te toegeeflijk omdat hij er als pup uitziet om op te vreten. Als je dit knuffelbeertje te veel ruimte geeft dan loop je het risico dat hij op latere leeftijd verandert in een grizzlybeer die de vloer aanveegt met zijn eigenaar. Consequent zijn en op je strepen blijven staan dus, maar maak niet de fout de hond een harde opvoeding te geven. Deze hond neemt het op tegen wolven en beren, dat is van zichzelf al een harde. Als je een harde hond hard behandelt, krijg je er een spijkerharde hond voor terug. Training en beweging Hoewel de Anatool een zelfstandige en onafhankelijke hond is, is het niet erg moeilijk om hem wat te leren. Hij is intelligent en heeft geen moeite met het aanleren van nieuwe dingen. Jonge honden van dit ras leren zelfs behoorlijk snel, naarmate ze ouder worden zal die snelheid wat afnemen. Een goede puppy- en basiscursus is dan ook zeker een aanrader. Denk alleen niet dat je een rechtgeaarde Anatool een uur lang, in zijn ogen, onzinnige kunstjes kunt laten doen. Daar ziet hij het nut absoluut niet van in. Kort en stevig trainen en stoppen voordat de hond zijn kop in de wind gooit en vindt dat je de rest zelf maar op moet knappen. Train hem zo goed mogelijk maar hou er rekening mee dat zelfs de best getrainde Anatool niet van plan is om steeds maar weer naar de pijpen van zijn baas te dansen. Als hij wat anders aan zijn hoofd heeft dan zet hij zijn plannen niet snel aan de kant omdat zijn baas dat nou toevallig zo wil.
Tekst: Jolien Schat. | Foto’s: Alice van Kempen.
