Jeuk kan heel veel oorzaken hebben, is vaak enorm onaangenaam en zorgt soms voor vervelende, bijkomende problemen. Huidexpert dr. Maren Dölle legt uit hoe jeuk ontstaat, wat het veroorzaakt en wat snel verlichting biedt.
Tekst: Lena Schwarz
In het algemeen is jeuk een onaangenaam gevoel dat in de hersenen het verlangen oproept om te krabben. Bekijken we de huid van naderbij, dan zien we een zeer complex netwerk van verschillende cellen en de door hen uitgescheiden boodschapperstoffen, die jeuk opwekken. De signalen worden door zenuwbanen via het ruggenmerg naar de hersenen gestuurd. Als het dier (of de mens) zich vervolgens krabt, krijgt hij of zij daar een soort beloning voor. Wat goed voelt, willen we opnieuw ervaren: zo ontstaat vaak een cyclus van jeuk en krabben. “We stellen vast dat ook honden vaak snel geobsedeerd raken door het krabben”, vertelt dr. Dölle. De Europese specialist op vlak van veterinaire dermatologie (ECVD-diplomate) heeft in haar praktijk dagelijks te maken met de meest uiteenlopende huidproblemen en oorzaken van jeuk. Het meeste wat het lichaam doet, heeft een doel. Maar hoe zit het met jeuk? Is jeuk gewoon vervelend of dient het ook ergens toe? Het antwoord op deze vraag vinden we door te kijken naar de vier verschillende soorten jeuk en de oorzaken ervan.
Dermatologische jeuk
“De meest voorkomende vorm van jeuk bij honden noemen we dermatologische jeuk”, verklaart de specialist. “Oorzaken zijn bijvoorbeeld parasieten en allergieën. In het geval van parasieten is het logisch dat het lichaam met jeuk reageert, want het wil er natuurlijk van af.” Idealiter gooit de hond de ongewenste passagier overboord wanneer hij zich krabt. Maar dat lukt niet altijd: vooral
vlooien bewegen zich redelijk snel en in grote aantallen over de huid. Behalve parasieten en allergieën kunnen ook bacteriën en schimmels jeuk veroorzaken.
Systemische jeuk
Naast dermatologische jeuk bestaat er ook systemische jeuk. Zoals de naam al doet vermoeden, treedt dit soort jeuk op bij systemische ziekten. “Personen met bepaalde nier- of leveraandoeningen kunnen hevige jeuk ontwikkelen. Interessant genoeg komt dat bij honden niet voor, hoewel zij ook problemen met deze organen kunnen krijgen”, zegt dr. Dölle. Waarom dat zo is, weten experten
tot dusver nog niet. Toch al één vorm van jeuk waarover hondenliefhebbers zich geen zorgen hoeven te maken!
Neurologische jeuk
De derde in rij is neurologische jeuk. Dit soort jeuk, die volgens de dermatoloog overigens zelden voorkomt in de diergeneeskunde, is een symptoom van ernstige problemen in het centrale zenuwstelsel. Bijvoorbeeld Cavalier King Charles Spaniels kunnen ermee te maken krijgen.Doordat hun schedel misvormd is (te klein voor de hersenen) stroomt het hersenvocht (ook cerebrospinaal vocht,liquor of ruggenmergvocht genoemd) niet zo vrij door de hersenen en het ruggenmerg als bij andere honden. Dat kan tot hydrocefalie (waterhoofd) leiden. “Bij deze honden
verandert de druk en ze beginnen zich aan hun hoofd te krabben. Ze komen bij ons dermatologen over de vloer omwille van de jeuk, maar eigenlijk hebben ze een neurologische aandoening. Ze hebben geen jeuk, maar vermoedelijk eerder een drukkend gevoel en pijn.” Een ander gevolg van de schedelmisvorming zijn met vloeistof gevulde holtes in het ruggenmerg (syringomyelia), die druk en pijn veroorzaken. De getroffen honden krabben zich in de nek of op de schouders. Meestal is er daarbij echter helemaal geen contact met de huid; het is dus fantoom- of pseudokrabben
Psychogene jeuk
De vierde en laatste categorie komt voornamelijk voor bij mensen en heeft psychologische oorzaken, zoals stress. “In principe zou ik kunnen stellen dat stress een rol speelt bij allergische honden en de jeukdrempel kan verlagen”, zegt de dierenarts over haar patiënten. “Maar het is moeilijk te bewijzen, omdat we honden natuurlijk niet goed kunnen ondervragen.” Krabben of likken viervoeters zich in conflict- en stresssituaties, dan kan dit wijzen op overspronggedrag. Vanuit ons menselijk perspectief past het gedrag op deze momenten niet bij wat er gebeurt. Maar het helpt de hond om de stress van zich af te schudden of te verminderen; het heeft dus doorgaans een doel. Of de viervoeter daarbij daadwerkelijk jeuk voelt, is echter nog niet duidelijk
Wil je ontdekken wat je precies kan doen om de jeuk te verlichten? Dat kan je in Onze Hond 3 lezen!
